Idatzi gizarte-ekonomiaren definizioa.

Osatu gizarte-ekonomiaren ezaugarriei buruzko testua, hitz egokiak hautatuz.

Gizarte-ekonomia edo ekonomia sozialean, ekonomiaren ikuspegia ez da irabazi ekonomikotan oinarritzen, baizik eta gizarteari / burtsari egiten dion irabazien edo ekarpenetan. Gizartearen/Enpresa-jabeen ongizatea bilatzen da, ingurumena, iraunkortasuna, pertsonen eta gizartearen beharrak irabazi ekonomikoen gainetik nagusituz, eta izaera solidarioa/ filosofikoa dute.

Gizarte-ekonomiako erakundeak gehienetan pribatuak/publikoak dira, kudeaketa-autonomia eta independentzia dute botere publikoetatik/pribatuetatik. Bertako jabeak enpresako langileak/ udalak izaten dira gehienetan. Erakunde hauetan erabakiak zuzendaritzak / langileriak hartzen ditu era demokratiko/ autoritario batetan. Bertako kideen artean elkartasun eta erantzukizun-printzipioak aplikatzen eta babesten dira. Bazkide bat boto bat da bertako leloa.

Maiz, erakunde horiek bazkideen irabazi nahiei /beharrei erantzuteko sortuak dira, haiei ondasun edo zerbitzuak eskainiz, baina badira gizarteko/kapitalisten beharrei erantzuteko sortutakoak ere. Soberakin gehienak/batzuk interes orokorraren, kideentzako zerbitzuen eta garapen iraunkorraren aldeko helburuak lortzeko aplikatzen dira.

Europako Parlamentuaren arabera, gizarte-ekonomia eredu sozial europarraren/amerikarraren zutabeetako bat da, eta funtsezko papera betetzen du europako ekonomian, errentagarritasuna eta elkartasuna batuz, kalitatezko enpleguak/ondasunak sortuz, kohesio soziala, ekonomikoa eta lurraldeari dagokiona indartuz, gizarte-kapitala sortuz, eta hiritargo aktiboa, elkartasuna eta balio demokratikoak dituen ekonomia modu bat sustatuz. Horrek gizakia/kapitala lehen planoan ipintzen du, eta garapen iraunkorra eta berrikuntza soziala, ingurumenekoa eta teknologikoa bultzatzen ditu.

Euskadin, gizarte-ekonomiaren pisu handiena kooperatibek/fundazioek dute, eta gizarte-ekonomiaren enpleguaren % 88,1 lortzen dute. Ondoren lan-sozietateak/ sozietate anonimoak daude enpleguen % 12 arekin. Bada hirugarren talde bat, gizarte-ekonomiako beste formak (GEBF) deituriko erakundeak. Horiek, bereziki, Fundazioak eta Onura publikoko elkarteak dira. Talde honetan sartuko genituzke ere enplegu-zentro berezien, laneratzeko enpresen, arrantzaleen kofradien, eraldaketarako nekazaritza-sozietateen eta borondatezko gizarte-aurreikuspeneko erakundeen (BGAE) kolektiboak. Talde honek 13.000 lanpostutik gora eskaintzen ditu.

Gizarte-ekonomiaren arlo esanguratsuei dagokionez, zerbitzuak eta industriak/lehen sektoreak dute pisurik handiena. Adierazgarria da industriak gizarte-ekonomian duen pisu handia/txikia Euskadiko datu orokorrekin konparatuta.

Datuak, Gizarte-ekonomia estatistika 2018 eta aurrerapena 2019, Eusko Jaurlaritza.